Urlop wypoczynkowy na część dnia
Zasadą jest, że urlopu udziela się na cały dzień. Zgodnie z art. 1542 § 4 Kodeksu pracy, udzielenie pracownikowi urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w sytuacji, gdy pracownikowi po prostu zostało mniej urlopu do wykorzystania niż wynosi jego dniówka.
Zgodnie z zasadą zapisaną w art. 14 Kodeksu pracy, pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. W art. 152 Kodeksu stwierdza się, że pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Jest rzeczą oczywistą, że korzystanie z urlopu wypoczynkowego tylko przez część dnia pracy, a w pozostałej części wykonywanie pracy, trudno uznać za sytuację umożliwiającą realny, efektywny wypoczynek. Z tego względu, Kodeks pracy zezwala na wzięcie urlopu na część dnia pracy tylko wyjątkowo.
Urlop na połowę dnia pracy a wyjścia prywatne
Często się zdarza, że pracownicy zwracają się do pracodawcy z prośbą o umożliwienie im załatwienia spraw osobistych w ciągu dnia pracy, co czasem wiąże się z kierowaną przez nich prośbą o „urlop na część dnia” czy o “urlop na połowę dnia pracy”. Spełnienie takiej prośby pracownika jest możliwe tylko wtedy, gdy zachodzi przesłanka z art. 1542 § 4 Kodeksu pracy, czyli gdy część urlopu pozostała do wykorzystania obejmuje mniej godzin niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop.
Istnieje jednak inne rozwiązanie, z którego można korzystać. Wspomina o nim art. 151 § 21 Kodeksu pracy: pracownikowi, na jego pisemny wniosek, można udzielić zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych (tzw. wyjście prywatne), z obowiązkiem jego odpracowania. Takie zwolnienie od pracy na część dnia nie jest udzieleniem urlopu wypoczynkowego i w związku z tym nie podlega ograniczeniom wynikającym z art. 1542 § 4 Kodeksu pracy.